Złamanie zmęczeniowe
Złamanie zmęczeniowe jest to schorzenie, w którym dochodzi do złamania w układzie kostno-stawowym ale bez momentu urazowego. Najczęściej dotyczy ambitnych sportowców amatorów, którzy mają źle dobrany trening. Zdecydowanie rzadziej dochodzi do takich złamań u zawodowców. Związane jest to ze sportami takimi jak bieganie, triathlon czy gry zespołowe. Do typowych złamań przeciążeniowych należą złamania piszczeli, kości piętowej i strzałkowej.
Przyczyny
Do tego typu złamań nie dochodzi jak to tradycyjnie się odbywa na skutek urazu, który jest skutkiem zadziałania siły na kość i ulega ona złamaniu. Do złamań zmęczeniowych dochodzi na skutek długotrwałych mikrourazów kości z nadmiernym obciążeniem więzadeł i zmęczeniem mięśni. Takie mikrourazy mogą powstawać tygodniami zanim dojdzie do złamania.
Pierwszy raz zjawisko to opisał pruski lekarz Briethaupt, który zwrócił szczególną uwagę na powtarzające się i długo trwające bóle stóp u zawodowych żołnierzy piechoty, którzy maszerowali setki kilometrów.
- `duże przeciążenia w obrębie jednego regionu ciała
- źle dobrany trening
- złe obuwie do treningu
- brak odpowiedniej regeneracji (odsyłam TUTAJ)
- osłabienie siły i wytrzymałości mięśni
- uprawianie kilku dyscyplin sportowych
- duża ilość treningów na twardym podłożu
- otyłość
- zła dieta i braki niektórych makro i mikro składników np witaminy D lub wapnia
Objawy
Z początku pojawia się lekki ból w okolicy gdzie zachodzą mikrourazy, doprowadzające później do złamania. Zazwyczaj ból pojawia się w trakcie lub po aktywności fizycznej. Początkowo dolegliwości nie są bardzo dokuczliwe co pozwala kontynuować trening (już wiadomo, że źle dobrany) i powoduje to dalsze uszkodzenia.
Z biegiem czasu ból staje się coraz bardziej dokuczliwy, pojawia się już nie tylko podczas aktywności ale także w trakcie wykonywania codziennych czynności a później również w spoczynku.
W końcu pojawia się także zgrubienie w miejscu bólu, zaczerwienienie, obrzęk i duża wrażliwość na dotyk.
Diagnostyka
Podstawą skutecznej diagnostyki jest dobry wywiad i zlecenie odpowiednich badań. W pierwszej kolejności wykonuje się RTG i USG ale we wczesnej fazie złamania badania te mogą okazać się nie skuteczne. Jeżeli lekarz ortopeda jest przekonany o słuszności swojej diagnozy (uważa, że jest to złamanie zmęczeniowe) powinien wtedy zlecić badanie rezonansem albo scyntygrafię.
Leczenie
Głównym sposobem leczenia jest leczenie zachowawcze. Należy zmniejszyć lub całkowicie zaprzestać aktywności fizycznych, które doprowadziły do złamania oraz unika wszelkich innych aktywności zmuszających daną okolicę ciała do zbyt natężonego wysiłku. W większości przypadkach, szczególnie w kończynie dolnej zachodzi potrzeba aby unieruchomić daną okolicę, najlepiej za pomocą odpowiedniej ortezy.
Fizjoterapia:
- Fizykoterapia
– Laser
– Pole magnetyczne
– Krioterapia
– Jonoforeza - Kinezyterapia
– ćwiczenia przeciw zakrzepowe
– ćwiczenia wzmacniające okoliczne grupy mięśniowe ale nie zmuszające do ruchu okolicę urazu
– rozciąganie - Taping
Dietetyka
- Witamina D
- Wapń
- Fosfor
- odpowiednia ilość białka
Ostatecznym sposobem leczenia jest zabieg operacyjny. Stosuje się go gdy inne metody nie przynoszą rezultatów lub jeżeli przyczyną są np jakieś wady anatomiczne.
Wiem po sobie….
Takie złamanie przeciążeniowe przeżyłem na własnej skórze. Ból pojawiał się podczas aktywności, następnie narastał i pojawiał się już nawet przy zwykłym przemieszaniu się. RTG pokazało złamanie mimo, że nie doznałem żadnego urazu. Odpoczynek i zabiegi fizjoterapii pomogły szybko wrócić do zdrowia.
Podsumowanie
W zapobieganiu złamaniom przeciążeniowym najważniejsza jest profilaktyka. Należy do niej zaliczyć odpowiednio dobrane obciążenia treningowe oraz przede wszystkim umieścić w cyklu treningowym czas na regenerację. To zbyt duża ilość mikro urazów powoduje takie złamania. A mikrourazy kumulują się podczas nakładania się na siebie treningów bez regeneracji kiedy poprzednie mikro urazy nie zdążyły się jeszcze zagoić.
Pamiętaj, że nie tylko uraz powoduje złamania !
Jeżeli widzisz u siebie powyższe objawy zgłoś się do kontroli i szybko sprawdź co się dzieje !