Skręcenie stawu skokowego
Staw skokowy nie jest tak prostym stawem jakby się wydawało. Składa się on nie z jednego ale z trzech stawów. Jeżeli ktoś mówi, że skręcił kostkę to nie wiele to mówi terapeucie. Potrzebny jest kompleksowy wywiad na temat przyczyny urazu, momentu w którym do niego doszło i dobrze jak są zrobione dodatkowe badania obrazowe.
Staw skokowy jest niesamowicie mocno narażony na wszelakie obciążenia. Nie tylko nałożony jest na niego nacisk całej naszej masy ciała, ale również podczas wykonywania aktywności fizycznej musi być bardzo stabilny podczas skrętów, skoków i biegu aby nie doszło do jego uszkodzenia. Jak pewnie się wszyscy spodziewają jest to zdecydowanie najczęstszy staw, który ulega kontuzjom. Przekonały się zapewne o tym nie tylko osoby profesjonalnie wykonujące sport ale również amatorzy biegów, sportów zespołowych czy nawet niektórych indywidualnych.
Anatomia w skrócie
Wspomniane wcześniej trzy stawy, które znajdują się w jednej torebce stawowej zbudowane są z 5 kości – piszczelowej, strzałkowej, skokowej, piętowej i łódkowatej. Te 3 stawy to:
- staw piszczelowo – strzałkowy dalszy – najmniej narażony na kontuzje staw z wymienionych. Służy głównie jako trzon do następnego stawu.
- staw skokowy górny – tworzy wyżej wymieniony staw piszczelowo – strzałkowy dalszy z kością skokową. Na pewno jego urazy występują zdecydowanie częściej jak piszczelowo – strzałkowego ale nie są one bardzo powszechne. Staw ten odpowiada w stopie za ruchy wyprostu i zgięcia.
- staw skokowy dolny – jest to połączenie kości skokowej z kością piętową i łódkowatą. W tym stawie odbywają się ruchy wyprostu, zgięcia, odwracania, nawracania, przywodzenia i odwodzenia. Jak więc widać staw ten musi być na tyle ruchomy aby wykonywał ruchy w każdym kierunku ale również na tyle stabilny aby nie doszło do jego urazu. Jest to zdecydowanie najczęściej uszkadzany staw w naszym ciele.
Co robić w razie urazu ?
W pierwszej kolejności należy zastosować protokół RICE
- R – Rest
- I – Ice
- C – Compression
- E – Elevation
Rest
Odpoczynek. Należy dać odpocząć naszej kostce. W zależności od stopnia uszkodzenia więzadeł może to być kilka dni lub nawet 6 tygodni. Może to również oznaczać potrzebę odciążenie kończyny za pomocą kul.
Ice
Lód – Należy wykonywać zimne okłady aby zapobiec powstawaniu obrzęku, stanu zapalnego oraz aby przyśpieszyć regeneracje i powrót do zdrowia. Jest to niezbędny element szybkiej regeneracji. Powinieneś wykonywać zimne okłady co 1.5 – 2h przez 10-15 min przez ok. 2-3 dni. Później można zmniejszyć częstotliwość.
Compression
Kompresja – Pomaga zmniejszyć ilość wylanej krwi, czyli zmniejsza powstawanie obrzęku. Najlepszą opcją będzie bandaż elastyczny.
Elevation
Elewacja – Kolejny element zapobiegający powstawaniu dużego obrzęku. Należy nogę unieść powyżej poziomu serce i odpoczywać.
Gdzie się udać w przypadku urazu ?
Jeżeli uraz jest poważny, zdecydowanie od razu udaj się do lekarza, który powinien zrobić RTG aby sprawdzić czy jest złamana któraś kość czy nie. Następnie z doświadczenie powiem aby reagować szybko i wybrać się bezpośrednio prywatnie do fizjoterapeuty, który opracuje strategię leczenia oraz pomoże kontrolować i zlikwidować obrzęk poprzez drenaż limfatyczny i kinesiotaping. Nie czekaj na rehabilitacje przez NFZ której się doczekasz po długim oczekiwaniu w kolejce, gdyż może dojść do wielu komplikacji i zamiast 6-12 tygodni rehabilitacji potrwa ona pół roku czy rok !
Kolejne etapy rehabilitacji, już po znacznym zlikwidowaniu obrzęku to:
- terapia manualna
- ćwiczenia wzmacniające,
- ćwiczenia rozciągające
- ćwiczenia stabilizujące
- fizykoterapia
- NLPZ
- kinesiotaping
Nie zapominaj o najważniejszym, końcowym etapie rehabilitacji stawu skokowego – tzn. ćwiczeniach stabilizacji. Jeżeli ominiesz tę cześć wielce prawdopodobne, że będzie skutkowało to częstymi nawrotami skręcenia. Może nie tak poważne za każdym razem ale często i w sytuacjach, w których się tego najmniej spodziewasz. Narażenie na skręcenie będzie nawet podczas zwykłego spaceru po prostej nawierzchni.
Z własnego doświadczenia powiem, że jest to niezbędny element w rehabilitacji. Sam miałem skręcony staw skokowo wielokrotnie. Do czasu zadbania o stabilizację zdarzało mi się to 6-8 razy w roku ! ! ! Od kiedy zadbałem o element stabilizacji, nie miałem skręcenia od 4 lat !
Ile trwa powrót do zdrowia ?
Jest to sprawa mocno indywidualne. W zależności od rozległości urazu może to trwać 3 dni a może 6-12 tygodni. Dlatego nie słuchaj kolegi, który mówi, że on sobie skręcił kostkę i po 3 dniach wrócił do gry. U Ciebie może być całkiem inna i poważniejsza sytuacja.
Na pewno im dłużej zwlekasz z rehabilitacją, szczególnie w poważnym urazie tym dłużej będzie trwał powrót do zdrowia.
Pamiętaj !
Nie zwlekaj z rozpoczęciem rehabilitacji. Jeżeli zależy Ci na szybkim powrocie do zdrowia od razu udaj się do fizjoterapeuty, z którym wspólnie zaplanujecie jak ma przebiegać rehabilitacja i co jest potrzebne do jej skutecznego przeprowadzenia.
W przypadku braku załamania nie wkładaj nogi w gips ! Nie jest to najbardziej optymalna droga do odzyskania sprawności a wręcz przeciwnie. Zdecydowanie wydłuża ona powrót do zdrowia. Nawet jeżeli jest złamania którejś kości – dużo lepszym wyborem jest odpowiednio dobrana orteza niż gips.